- Bệnh lao kháng thuốc là tình trạng vi khuẩn lao không bị tiêu diệt bởi các loại thuốc đặc trị. Điều này gây khó khăn và tốn kém hơn nhiều trong việc điều trị bệnh lao.


Lao kháng thuốc đang trở thành nỗi lo sợ của nhiều bệnh nhân mắc lao. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 500.000 trường hợp lao kháng thuốc trong đó có đến 5 - 7% lao siêu kháng thuốc. Đây là mối đe dọa cho công tác phòng và chống căn bệnh xã hội này.

{keywords}


Nguyên nhân gây ra tình trạng kháng thuốc

Tình trạng kháng thuốc thường là do việc điều trị bằng thuốc không đúng quy định.  Đó có thể do đơn thuốc kê không đúng, thuốc trị lao không đảm bảo chất lượng hoặc do bệnh nhân không dùng đủ liều lượng hàng ngày, điều trị không đủ thời gian... Việc kiểm soát điều trị lao hiện nay chưa chặt chẽ dẫn tới việc khó kiểm soát được sự tuân thủ của bệnh nhân với liệu trình điều trị dẫn đến vi khuẩn lao kháng thuốc.

Vi khuẩn lao kháng thuốc chủ yếu lây qua đường hô hấp do hít phải vi khuẩn lao từ việc ho khạc, hắt hơi của người mắc lao phổi. 

Sự nguy hiểm của lao kháng thuốc
Nếu không điều trị sớm và triệt để, bệnh nhân lao kháng thuốc có thể tử vong và bệnh nhân có thể lây truyền vi khuẩn lao kháng thuốc cho những người xung quanh gây ra những hậu quả khôn lường.

Việc điều trị lao kháng thuốc khó khăn hơn rất nhiều. Thời gian và chi phí chữa trị cũng tăng hơn nhiều so với bệnh lao thông thường. Đặc biệt, bệnh lao kháng thuốc khó khỏi hơn nhiều so với bình thường và bệnh nhân có thể gặp những phản ứng tiêu cực cần xử lý kịp thời trong quá trình điều trị.

Những biểu hiện của lao kháng thuốc
Bệnh nhân lao trong quá trình điều trị không giảm các triệu chứng như ho, khạc đờm, sốt sau một thời gian điều trị. Có thể, các triệu chứng trên giảm đi rồi lại xuất hiện trở lại và có dấu hiệu tăng cao hơn so với trước đây.

Người bệnh vẫn có xét nghiệm dương tính sau khoảng 2 đến 3 tháng điều trị lao hoặc được kết luận là thất bại sau 5 tháng điều trị có nguy cơ lao kháng thuốc.

Những người bị nhiễm HIV, người tiếp xúc với bệnh nhân lao kháng thuốc có nguy cơ cao nhiễm lao kháng thuốc. Ngoài ra, những người nghi lao nhưng có tiền sử dùng thuốc chống lao trên một tháng.

Chẩn đoán và điều trị lao kháng thuốc
Bệnh lao nói chung, lao kháng thuốc nói riêng được chuẩn đoán và điều trị miễn phí tại các bệnh viên chuyên khoa từ trung ương tới địa phương.

Việc chẩn đoán lao kháng thuốc có thể có kết quả sau 2 giờ làm xét nghiệm. Thời gian điều trị lao kháng thuốc là khoảng 20 tháng trong đó 8 tháng tiêm thuốc là giai đoạn tấn công, 12 tháng uống thuốc là giai đoạn duy trì.

Người bệnh được dùng thuốc 6 ngày/tuần dưới sự giám sát chặt chẽ của nhân viên y tế trong suốt quá trình điều trị. Tỉ lệ khỏi bệnh rất cao nếu điều trị đúng cách.  

Ở nước ta, tỉ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc chiếm khoảng 70 - 75%. Việc tuân thủ điều trị là điều kiện quyết định kết quả điều trị lao kháng thuốc.

Nguyễn Quốc Khánh