Bê bối máy tính bảng: Bữa trưa trước cuộc đấu thầu

Những email trao đổi giữa giám đốc cơ quan phụ trách trường học công của Los Angeles và các nhà cung cấp máy tính bảng, phần mềm đã hé lộ một số sự thật đằng sau tiến trình đấu thầu mà tính công bằng của nó vẫn đang bị đặt dấu hỏi.

Giám đốc cơ quan phụ trách trường học công của Los Angeles - ông John Deasy. Ảnh: New York Times

Khi quyết định làm việc với “gã khổng lồ” ngành xuất bản Pearson PLC để cùng nhau đưa kỹ thuật số vào trường học công, giám đốc khu vực trường học Los Angeles (L.A. Unified) – ông John Deasy đã giữ chiếc ghế này được một năm.

Ông nhậm chức khi hệ thống trường học công đang gặp khủng hoảng: hàng nghìn giáo viên, nhân viên tư vấn, nhân viên thư viện ở Los Angeles mất việc làm, hơn 10.000 trẻ bỏ học phổ thông hằng năm. Đối với ông Deasy, sự thay đổi này thực sự là một nhiệm vụ cấp bách.

Cũng trong tháng đó, các email mà Đài truyền hình KPCC thu được cho thấy giám đốc điều hành của Pearson và đại diện bán hàng của công ty này đã có một bữa ăn trưa với ông Deasy để giới thiệu về phần mềm sẽ khai thác sức mạnh của máy tính bảng.

Họ nói rằng, bằng cách sử dụng các trò chơi điện tử, video và các yếu tố tương tác khác, máy tính bảng sẽ làm một cuộc cách mạng về giáo dục.

Trong email gửi bà Marjorie Scardino – CEO của Pearson lúc đó vào ngày 22/5/2012, ông Deasy nói: “Rất mong được làm việc cùng nhau vì thế hệ trẻ Los Angeles!”.

Đáp lại, bà Scardino cũng thể hiện sự nhiệt tình không kém: “Ông John thân mến, người phải cảm ơn là tôi. Tôi rất ấn tượng với sự thông minh và dũng cảm của ông… Tôi rất nóng lòng được hợp tác với ông…”

Hàng chục email qua lại

Những email này và hàng chục email khác cho thấy ông Deasy đã chỉ đạo các nhân viên tìm cách đưa phần mềm của Pearson vào dự án máy tính bảng.

Apple và Pearson đã thắng thầu vào ngày 24/6/2013 sau khi được ủy ban gồm các thành viên thuộc cơ quan trường học Los Angeles chọn ra từ 19 hồ sơ dự thầu.

Trong khi đó, ông Deasy cho biết ông chỉ đang thảo luận về một chương trình thí điểm với người của Pearson trong các email.

Sau khi xem xét báo cáo của tổng thanh tra khu vực trường học Los Angeles hồi đầu năm nay, văn phòng luật sư khu vực Los Angeles đã không truy tố bất cứ cá nhân nào ở L.A. Unified có liên quan tới việc mua iPad và phần mềm.

Trong khi đó, hai quan chức cấp cao của L.A. Unified tiết lộ với đài KPCC rằng những email trao đổi qua lại bên trên không được đề cập đến trong báo cáo của thanh tra. Hai quan chức này xin phép giấu tên vì L.A. Unified không cho phép công khai báo cáo này và cũng từ chối cung cấp cho đài KPCC.

Ban đầu, các quan chức của L.A. Unified muốn tất cả máy tính bảng và phần mềm phải được đưa vào sử dụng vào cuối năm nay, nhưng những nghi vấn của các thành viên trong ban điều hành đã làm chậm lại tiến trình này.

Nhiều giáo viên than phiền phần mềm có trục trặc.

Một số trường không có hệ thống mạng Wi-Fi thích hợp để đáp ứng nhu cầu online của hàng ngàn học sinh cùng một lúc.

Trả lời phỏng vấn của KPCC, một số giáo viên cho biết họ đã cho những thiết bị này “đắp chiếu”.

Dự án của ông Deasy kỳ vọng máy tính bảng sẽ làm một cuộc cách mạng về giáo dục. Ảnh: New York Times

Tính tới thời điểm hiện tại, L.A. Unified đã mua khoảng 75.000 iPad – đủ cho 15% số giáo viên và học sinh của khu vực. Khoảng một nửa số máy này đã được cài sẵn phần mềm của Pearson. Ước tính tới khi hoàn thành dự án, chi phí sẽ là khoảng 1,3 tỷ USD.

Jaime Aquino – người đứng đầu bộ phận chương trình học ở L.A. Unified lúc đó – cũng đã cảnh báo rằng các trường trong khu vực không có mạng không dây để nhiều học sinh có thể trực tuyến cùng lúc.

Ông Aquino cũng rất giận dữ khi biết rằng cơ quan này sẽ phải trả chi phí cho việc đưa 2.000 giáo viên đi tập huấn ở Pearson. Pearson đề xuất chi phí cho việc tập huấn sẽ từ 2 triệu tới 4 triệu USD. Sau nhiều năm cắt giảm ngân sách lên tới 2.8 tỷ USD dẫn đến hàng loạt cán bộ, giáo viên bị sa thải, ông Aquino cho rằng cơ quan này sẽ không chi hàng triệu đô la cho việc tập huấn và mua công nghệ này.

Trong email gửi cho ông Deasy, ông Aquino viết: “Tôi không chắc là có hợp pháp hay không khi chúng ta đưa ra thỏa thuận trong khi chưa xem xét sản phẩm cuối cùng cho mỗi lớp học và liệu những tài liệu này có được bang phê duyệt hay không”.

“Tôi tin rằng chúng ta phải làm rõ ràng về việc giá thầu của ông là thấp nhất” – ông Aquino nói thêm.

Ông Deasy trả lời: “Tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội này và tôi nhận thức được đầy đủ những hạn chế hiện tại của chúng ta. Nhưng tôi cũng không muốn những hạn chế này là lý do khiến chúng ta bỏ lỡ cơ hội”.

Ông Aquino cũng đáp lại: “Tôi không chắc là liệu chúng ta có thể phát triển một kế hoạch trong một sớm một chiều mà không có quá nhiều câu hỏi chưa được giải đáp hay không”.

Ông Deasy lại hồi đáp: “Anh có nghĩ rằng tôi đang đi đúng hướng không?”

“Tầm nhìn thì đúng. Nhưng lo ngại của tôi là có quá nhiều câu hỏi đang được đặt ra về vấn đề tài chính, cơ sở hạ tầng, chính trị”.

Những email này được chuyển tiếp cho bà Codding – một đại diện bán hàng của Pearson. “Điều quan trọng nhất với tôi là: đây là kế hoạch của các vị và các vị nghĩ rằng nó sẽ mang lại lợi ích cho học sinh và giáo viên của Los Angeles” – bà viết.

3 ngày sau – ngày 27/5/2012, ông Deasy viết ra kế hoạch của mình và gửi email cho bà Scardino – lúc đó vẫn đang là CEO của Pearson tới tháng 10 năm 2012.

Trong email, ông Deasy đã đề cập đến việc sẽ đưa Apple tham gia vào kế hoạch vào tháng 7 năm đó. Ông nói rằng ông đã có một cuộc gặp gỡ rất tuyệt vời với Tim Cook tại Apple và quyết định sẽ sử dụng công nghệ của công ty này.

Bể bơi và iPad

Hàng chục giáo viên ở Los Angeles đã được thưởng thức “mùi vị” đầu tiên của dự án vào kỳ nghỉ hè năm 2013, bên cạnh bể bơi.

Giám đốc khu vực trường học công Los Angeles – ông John Deasy kiểm tra điện thoại bên ngoài Tòa án Stanley Mosk trước khi tòa phán quyết trong một vụ kiện tụng về việc bổ nhiệm giáo viên

Ngày 16/7/2012, quỹ từ thiện của Pearson – đã tổ chức đợt tập huấn dài 3 ngày rưỡi cho các giáo viên. 50 giáo viên và cán bộ quản lý của L.A. Unified đã lái xe tới Khu nghỉ dưỡng J.W. Marriott Desert Springs Resort. L.A. Unified chi 1.000 USD phí đăng ký cho mỗi giáo viên.

Quỹ Pearson chi trả tiền đi lại, ăn uống và khách sạn, trong đó giá khách sạn là 150 USD/ đêm, có thể nhìn ra 3 bể bơi và sân golf 18 lỗ - trang web của khách sạn này giới thiệu.

Ngoài ra, Pearson còn tặng cho mỗi giáo viên và cán bộ tham gia đợt tập huấn mỗi người một chiếc iPad.

Đợt tập huấn được tổ chức trước khi L.A. Unified tổ chức đấu thầu gần 8 tháng.

Nội dung email thu được cũng cho thấy bà Codding của Pearson không muốn L.A. Unified thu thập các hồ sơ dự thầu (hay còn gọi là RFP) của các công ty khác.

“Mọi thứ sẽ lấy từ ngân sách dành cho sách giáo khoa” – bà Codding viết trong email gửi ông Aquino. “Giá cả sẽ chỉ có ông và tôi bàn bạc với nhau… Tôi không hiểu tại sao lại phải cần có RFP. Tôi chỉ muốn mọi việc đi đúng hướng. Tôi không thể tưởng tượng được có ai khác có thể đưa ra mức giá rẻ như thế nữa”.

Ngày 1/3/2013, L.A. Unified công bố mời thầu và các nhà thầu chỉ có chưa đầy 1 tháng làm hồ sơ dự thầu. Trong số các đối thủ cạnh tranh có Google và IBM.

Yêu cầu của L.A. Unified với các nhà cung cấp cũng giống như những gì mà Pearson đã hứa hẹn vào năm 2012. Phần mềm phải cung cấp các môn học tương tác bằng tiếng Anh cho tất cả các các lớp, riêng môn toán thì phải ở hầu hết các lớp.

Không rõ liệu Pearson có đưa ra giá mà công ty này đã đề nghị với L.A. Unified trong những email từ năm 2012 hay không: 50 USD/ mỗi học sinh/ năm cho môn toán và tiếng Anh. Đây là giá cho cả phần mềm và phần cứng. Trong khi đó, Apple cho biết họ không có nghĩa vụ phải tiết lộ chi phí cho nhà thầu phụ.

Có quá nhiều sai sót được phát hiện trong phần mềm của nhà cung cấp Pearson dẫn đến tình trạng iPad phải "đắp chiếu". Ảnh: New York Times

Một năm sau vụ mua bán, L.A. Unified phát hiện phần mềm của Pearson không gồm các mô phỏng, các trò chơi và công cụ tương tác như đã hứa hẹn. Các quan chức của L.A. Unified đã trả lại sản phẩm cho Pearson để hoàn thiện.

Ngoài ra, các lãnh đạo ngành giáo dục California cũng chỉ phê duyệt chương trình môn toán của Pearson từ lớp mẫu giáo tới lớp 8. Trong khi, bang đã phát hiện nhiều sai sót trong chương trình của tất cả các lớp, từ những vấn đề đơn giản như lỗi chính tả tới những sai sót nghiêm trọng như không đáp ứng chính xác các tiêu chuẩn học tập.

Nhiều email của giáo viên gửi tới L.A. Unified phàn nàn về việc đường dẫn trang web bị lỗi, các thanh menu không kéo lên được và nhiều lỗi khác.

Một số thành viên trong ban quản trị L.A. Unified, các cán bộ quản lý và giáo viên đã gây áp lực, yêu cầu cắt hợp đồng với Apple và Pearson.

Ban đầu, ông Deasy dự tính iPad sẽ tới tay toàn bộ học sinh trong năm học tới đây. Hồi đầu năm nay, ông đã chia sẻ với KPCC rằng ông đang lên kế hoạch đặt lô hàng tiếp theo vào tháng 6, nhưng chuyện đó đã không xảy ra.

Mặc dù đã bị đình trệ nhưng hồi tháng 3, ông Deasy vẫn khẳng định, ông tự tin rằng dự án công nghệ rồi cuối cùng sẽ được thực hiện hoàn chỉnh.

“Tôi không hứa hẹn với học sinh rồi sau đó lại nuốt lời” – ông nói.

• Nguyễn Thảo (Theo SCPR)