80% dân số thế giới từng bị trầm cảm ở một giai đoạn trong cuộc đời. Nguy cơ mắc bệnh trầm cảm mỗi người là 15 - 25%. Bệnh có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, thường phổ biến ở nữ hơn nam.
Trầm cảm do nhiều nguyên nhân nhưng stress là căn nguyên lớn nhất. Báo cáo cho thấy, tỉ lệ tự sát ở nước ta năm 2015 là 5,87/100.000 dân, tương đương gần 6.000 người, trong đó một phần do stress kéo dài nhưng người bệnh không nhận diện được.
TS Nguyễn Văn Dũng, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, stress gây tác động cả thể chất, tinh thần, cảm xúc và hành vi.
BS Dũng thăm khám cho một bệnh nhân
Các triệu chứng thể chất hay gặp nhất là mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, chuột rút, đau nhức cổ, vai, lưng, tim đập nhanh, huyết áp rối loạn, đau ngực, buồn nôn, vã mồ hôi, run chân tay, chướng bụng, nóng cổ, trào ngược… khiến nhiều người tưởng nhầm mắc bệnh khác.
Về mặt tinh thần, stress khiến người bệnh giảm tập trung, giảm trí nhớ, lơ ngơ, lú lẫn kèm theo đó người bệnh hay lo âu, căng thẳng, dễ tức giận, sợ hãi, nóng tính…
Stress cũng bộc lộ qua hành vi như hay đổ lỗi, uống rượu, hút thuốc, đôi lúc khóc, la hét, thậm chí ném vỡ đồ đạc.
“Stress rất phổ biến nhưng phần lớn chúng ta bỏ qua những tín hiệu tưởng như bình thường và kết quả là chúng ta không kiểm soát được tâm trạng của mình”, TS Dũng chia sẻ.
7 dấu hiệu khi cơ thể stress
Thứ nhất: Đau cơ. Khi bị đau cổ, chúng ta thường nghĩ đó là do ngồi trước máy vi tính quá lâu nhưng thực tế các triệu chứng co cơ bắp có thể là một dấu hiệu của stress.
Để khắc phục tình trạng này, hãy hít thở sâu khoảng 5- 10 lần và tập trung thả lỏng cơ thể. Đối với cổ, hãy cố gắng xoay cổ và xoa bóp nhẹ nhàng.
Thứ hai: Co giật mí mắt. Co giật mí mắt còn được gọi là blepharospasm, một hình thức rối loạn trương lực cơ. Để khắc phục, bạn hãy nhắm mắt lại để mắt được nghỉ ngơi. Ngoài ra nên tránh các công việc khiến cho mắt phải làm việc nhiều, có thể dành 20 phút để nhìn ra ngoài cửa sổ nơi có không gian thoáng đãng.
Thứ ba: Cắn móng tay. Nghe có vẻ phi lý nhưng việc cắn móng tay có thể là kết quả của sự căng thẳng thần kinh mỗi khi lo lắng, đặc biệt hay gặp ở phụ nữ.
Cắn móng tay khi căng thẳng, lo lắng là thói quen hay gặp ở phụ nữ
Nếu bạn đang bị căng thẳng, hãy gọi điện thoại cho bạn bè hoặc người thân hoặc có thể thư giãn bằng cách đọc sách báo, nghe nhạc, đi dạo…
Thứ tư: Sâu răng. Lười vệ sinh răng miệng sẽ dẫn đến sâu răng, nhưng chính stress cũng là một thủ phạm. Stress khiến bạn thường nghiến răng, từ đó gây mòn răng, làm tổn hại răng dẫn đến sâu răng.
Để từ bỏ thói quen này, mỗi khi lo lắng bạn có thể viết ra các vấn đề của bản thân, nhìn nhận theo hướng tích cực và tự đề ra giải pháp. Nếu không thể, cần đến gặp nha sĩ để tìm cách bảo vệ răng miệng tốt nhất.
Thứ năm: Nổi phát ban. Nghe có vẻ lạ nhưng làn da có thể là một thước đo khá chuẩn xác về mức độ căng thẳng mà chúng ta đang phải đối mặt.
Stress có thể gây ra phát ban. Đó là những vùng da nổi mẩn đỏ ở bụng, lưng, cánh tay và mặt. Phát ban chính là tác dụng phụ của sự căng thẳng trên hệ thống miễn dịch histamine đang được tiết ra. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, hãy đặt tay lên bụng, hít sâu 5-10 lần, lưu ý khi hít vào phình bụng và xẹp bụng khi thở ra.
Thứ sáu: Buồn ngủ. Khi bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải, đó có thể do bạn quá căng thẳng. Hormone stress sẽ làm tăng lượng adrenaline trong cơ thể khiến bạn cảm thấy buồn ngủ. Sự căng thẳng cũng làm giảm chất lượng giấc ngủ khiến cơ thể mệt mỏi và dễ cáu khi thức dậy. Để giải quyết vấn đề này, hãy đi ngủ sớm hơn hoặc có một giấc ngủ trưa khoảng 30 phút.
Thứ bảy: Đãng trí. Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng stress mãn tính có thể làm thu hẹp khu hippocampus – một phần của não trước có nhiệm vụ lưu giữ thông tin và hình thành ký ức. May mắn thay, kích thước của khu hippocampus sẽ trở lại bình thường khi mức độ căng thẳng của bạn giảm.
Nếu muốn não của mình hoạt động tốt bạn cần tập thể dục, leo cầu thang hoặc nhảy theo giai điệu sôi động. Tập thể dục sẽ giúp não hoạt động tốt và thậm chí sẽ giúp bạn chịu đựng tốt hơn với những giây phút căng thẳng trong tương lai.
TS Dũng cho biết, mức độ căng thẳng trong cuộc sống phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố cá nhân như sức khoẻ, các mối quan hệ, sự kỳ vọng, mong đợi của bản thân…
Khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu stress, mỗi người đối diện trực tiếp với các tác nhân để tránh, loại bỏ hoàn toàn hoặc giảm cường độ bằng cách nghỉ ngơi, rời khỏi môi trường căng thẳng, tập hít thở sâu, chậm.
Ngoài ra cần giữ một lối sống lành mạnh bằng cách tập thể dục, ăn uống đủ chất, đủ bữa, duy trì cân nặng hợp lý, tránh lạm dụng thuốc lá, cà phê, các chất kích thích, ngủ đủ và đúng nhịp sinh học… Tất cả đều giúp bạn hạn chế căng thẳng.
“Mỗi người cũng cần nhận biết, chấp nhận những cảm xúc và giới hạn của riêng mình. Bạn cần theo đuổi mục tiêu của chính bản thân thay vì mục tiêu của người khác và hãy dành thời gian để thư giãn và tận hưởng”, TS Dũng đưa ra lời khuyên.
Thúy Hạnh
Bé gái Hà Nội 12 tuổi thắt cổ qua đời vì trầm cảm không ai biết
Bé gái bị phê bình trên lớp do nói chuyện, làm việc riêng. Trong lúc viết bản kiểm điểm tại nhà, bé gái đã treo cổ tự tử và tử vong.
.svg){kind=icon}
