Với mục tiêu bảo tồn và giới thiệu văn hóa truyền thống tốt đẹp của người dân tộc Thái đồng thời giải quyết công ăn việc làm cho bà con, tăng nguồn thu nhập, đảm bảo sự phát triển của địa phương, xã Chà Nưa đã mạnh dạn thử nghiệm phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại bản Nà Sự.

Bản Sự nằm trên quốc lộ 4H, dọc trục đường thuộc tuyến Mường Nhé - Điện Biên Phủ. Đây là nơi sinh sống của người dân tộc Thái trắng từ rất lâu đời với 139 hộ, gần 600 nhân khẩu.

Nằm ở vị trí giao thông thuận lợi, bản Nà Sự có lợi thế phát triển kinh tế - xã hội hơn nhiều địa phương trong xã, huyện. Không chỉ thế, bà con còn giữ gìn được nhiều nét đặc trưng, văn hóa truyền thống của người Thái như nếp nhà sàn, ẩm thực, trang phục của đồng bào, tập quán sinh hoạt, những bản sắc cộng đồng như: dân ca, dân vũ, đời sống tâm linh…

Điểm đặc sắc của văn hóa dân tộc Thái là kho tàng thần thoại, truyền thuyết truyền kể về những địa danh linh thiêng, kì bí hay các hình thức diễn xướng dân gian đặc sắc của dân tộc, những bài then cổ, âm nhạc, dân ca, dân vũ truyền thống. Người Thái rất yêu văn nghệ, thích ca múa, họ thường tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ gắn với sinh hoạt đời sống và tín ngưỡng như: mừng nhà mới; mừng cơm mới; xên bản xên mường.  Sự phong phú, độc đáo trong văn hóa dân tộc Thái còn được biểu đạt trong mọi mặt của đời sống hàng ngày từ trang phục, nhà ở, ẩm thực đến lao động sản xuất và các nghi thức lễ hội.  

Chính quyền xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ xây dựng kế hoạch, tận dụng những lợi thế về vị trí, đặc trưng văn hóa của Nà Sự để xây dựng nơi đây thành điểm dừng chân lý thú, hấp dẫn du khách trong hành trình đến khám phá A Pa Chải (Mường Nhé), từ đó giới thiệu và lan tỏa văn hóa người Thái tới du khách.

Giai đoạn năm 2020-2021 chính quyền xã, huyện đã tổ chức các cuộc họp trực tiếp với nhân dân để ghi nhận ý kiến đóng góp, mời đại diện ban quản lý bản, già làng, người có uy tín, một số hộ gia đình đi tham quan, học tập các mô hình du lịch cộng đồng trong và ngoài tỉnh, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm du lịch cộng đồng, xây dựng đội văn nghệ bản - chuyên phục dựng, tái hiện và phát triển văn nghệ truyền thống, lấy một số hộ gia đình làm điểm lưu trú mẫu, với phương thức homestay để khách du lịch trải nghiệm không gian sống đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái…

Nhận thấy rõ giá trị du lịch cộng đồng mang tới đối với việc phát triển văn hóa dân tộc, người dân Nà Sự nhiệt tình ủng hộ chính quyền. Bà con tham gia làm đường vào bản, đường ra suối, chỉnh trang nhà cửa, phục dựng hệ thống cọn nước để tạo không gian ấn tượng thu hút du khách, học các lớp dịch vụ du lịch như nấu ăn, dọn phòng, giữ gìn trang phục truyền thống, món ăn cổ truyền…

 Nhờ vậy, bản cộng đồng người Thái đã chính thức đi vào hoạt động từ tháng 10/2022.

Chỉ sau 1 tháng mở cửa hoạt động, bản Nà Sự đã đón 500 du khách, trong đó có 200 du khách đặt dịch vụ ăn uống - trải nghiệm văn hóa ẩm thực người Thái, 25 khách lưu trú homestay - trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt và giao lưu văn hóa của người Thái. Những vị khách còn lại tìm tới bản để tham quan, chụp ảnh không gian bản người Thái ấn tượng.

Thành Huế, Thu Hằng, Trọng Hiếu, Hồng Hạnh, Thế Long