Bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch nông thôn

Để thúc đẩy phát triển kinh tế, huyện Tiên Yên hiện đang chú trọng phát triển du lịch gắn với liên kết vùng.

Tiên Yên là huyện miền núi, có vị trí trung tâm của miền Đông, có địa hình trải rộng, nằm trong khu vực phát triển kinh tế năng động của tỉnh Quảng Ninh là thành phố Cẩm Phả, khu kinh tế Vân Đồn, khu kinh tế cảng biển và cửa khẩu Hải Hà - Móng Cái.

Huyện Tiên Yên có 14 dân tộc anh em trong số 22 dân tộc của Quảng Ninh cùng sinh sống, với địa hình trải rộng trên cả 3 vùng của tỉnh Quảng Ninh (miền núi, đồng bằng, ven biển) cùng nguồn tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên nhân văn phong phú.

Hệ thống rừng ngập mặn trải dài ven biển với trên 2.000ha được đánh giá là đa dạng sinh học nhất miền Bắc. Nơi đây còn có nhiều phong cảnh đẹp như thác Pạc Sủi, ruộng bậc thang, đồi núi hùng vỹ. Toàn huyện hiện có 21 di tích lịch sử, văn hóa được kiểm kê trong đó có 5 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh được công nhận cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, Tiên Yên có khả năng khai thác nhiều loại hình và sản phẩm du lịch. Đó là hệ thống rừng ngập mặn trải dài ven biển ở các xã Đồng Rui, Đông Ngũ, Đông Hải, Hải Lạng và Tiên Lãng. Hiện huyện có hơn 5.000ha bãi triều, trong đó có khoảng 2.000ha rừng ngập mặn được đánh giá là đa dạng sinh học nhất, nhì miền Bắc với hệ thống động thực vật khá trù phú.

Đặc biệt, ở Tiên Yên có mũi Lòng Vàng với nước biển xanh biếc và bãi cát vàng trải dài ngút tầm mắt, cách bờ chừng 4km thuộc xã đảo Đồng Rui với diện tích hơn 20ha. Thác Pạc Sủi với 16 tầng thác nước giữa chốn núi rừng hoang sơ - địa danh được ví là “Nơi bình minh thức giấc”. Ngoài ra, Tiên Yên còn có hồ Khe Táu, hồ Khe Cát là các hồ nước ngọt tự nhiên có diện tích lớn, cảnh quan đẹp và không khí trong lành, mát mẻ. Hồ không chỉ có giá trị lớn về mặt thủy lợi, là nơi cung cấp nước tưới tiêu cho diện tích lúa rộng lớn của các xã Đông Ngũ, Hải Lạng, Đồng Rui mà còn giúp điều hòa, cải tạo môi trường sinh thái tại các khu vực này…

Sự đa dạng về văn hóa còn mang lại cho nơi đây hệ thống các di sản văn hóa phi vật thể với nhiều loại hình khác nhau như trang phục, ngôn ngữ, phong tục, tập quán, nghề thủ công truyền thống. Không chỉ có vị trí địa lý thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên phong phú, văn hóa truyền thống đặc sắc, đa dạng, đến với Tiên Yên, du khách còn được thưởng thức văn hóa ẩm thực rất riêng biệt ở nơi đây với những món ăn nức tiếng xa gần, như gà Tiên Yên được bình chọn là 50 món ăn ngon nhất Việt Nam, bánh gật gù, cà sáy, ngan sao, khâu nhục, kẹo lạc hồng, bánh hạnh nhân, dưa chua úp thảm và các món ăn ngon được chế biến từ hải sản...

Ẩm thực của Tiên Yên nổi tiếng không phải chỉ ở các sản phẩm đặc trưng vùng miền mà còn ở cách chế biến, cách sử dụng nguyên liệu tươi ngon, đã tạo cho ẩm thực Tiên Yên đa dạng, phong phú và hấp dẫn, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, khó phai trong lòng du khách khi đến Tiên Yên thưởng thức.

Có thể nói, Tiên Yên có nguồn nguyên liệu đa dạng để phát triển du lịch nông thôn gắn với thắng cảnh, giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể… Cho tới nay, nhiều điểm du lịch trong số này đã phát huy được giá trị, trở thành điểm đến được nhiều du khách yêu thích khi đặt chân khám phá vùng nông thôn ở Tiên Yên.

Ở huyện Tiên Yên, du lịch nông thôn được quan tâm thúc đẩy, đầu tư góp phần nâng cao đời sống người dân trong khu vực. Cụ thể là huyện đã hoàn thành tuyến đường đi dọc thác Pạc Sủi, hoàn thành đầu tư các điểm nhấn cảnh quan của thác Pạc Sủi, mở rộng đường vào xã đảo Đồng Rui, xây dựng quy hoạch, giải phóng mặt bằng đền thờ Đức Ông Hoàng Cần, xã Hải Lạng, trồng hoa tạo cảnh quan, sưu tầm vật dụng của người Tày để trưng bày tại Làng văn hóa dân tộc Tày...

Đồng thời, cùng với việc phê duyệt các dự án bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch nông thôn, Tiên Yên cũng đẩy mạnh đầu tư phục dựng, khôi phục và nâng cao chất lượng cho các lễ hội truyền thống như các Lễ hội Văn hóa, Thể thao của dân tộc Sán Chỉ (xã Đại Dực), dân tộc Tày (xã Phong Dụ), dân tộc Sán Dìu (xã Hải Lạng), Lễ hội đền Đức Ông Hoàng Cần, Ngày hội Văn hoá, Thể thao, Lễ hội đua thuyền (xã Đồng Rui, Tiên Lãng)…

Bên cạnh đó, huyện cũng hỗ trợ và khuyến khích người dân đầu tư công nghệ chế biến các nông sản mang thương hiệu OCOP của huyện như: Gà Tiên Yên, kẹo lạc hồng, mật ong, khâu nhục, trứng vịt biển Đồng Rui... Với những giá trị, tiềm năng sẵn có, phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn đang dần trở thành xu hướng phát triển kinh tế bền vững của huyện Tiên Yên.

Lãnh đạo huyện Tiên Yên cho biết: Huyện đang tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đến nghiên cứu đầu tư vào lĩnh vực du lịch; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư các cơ sở lưu trú, kinh doanh dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí. Bên cạnh đó là tập trung quy hoạch, thu hút nguồn lực đầu tư tạo một số sản phẩm du lịch có quy mô, chất lượng cao dọc tuyến cao tốc như: Trung tâm trưng bày, giới thiệu sản phẩm của địa phương tại nút giao Mũi Chùa; cơ sở lưu trú nghỉ dưỡng chất lượng cao đảm bảo đúng các quy định hiện hành và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.