Đẩy mạnh phát triển nuôi trồng thủy sản theo công nghệ cao
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, sản lượng thủy sản khai thác hàng năm của tỉnh khoảng 360 ngàn tấn và nuôi trồng thủy sản với sản lượng hơn 20.000 tấn/năm. Riêng 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 170.634 tấn.
Hiện tổng số tàu cá thuộc diện đăng ký quản lý của tỉnh là 4.664 tàu cá, trong đó tàu cá khai thác vùng khơi có 2.768 chiếc, chiếm 59%. Phần lớn các tàu cá được trang bị đồng bộ máy móc tiên tiến, hiện đại như máy tầm ngư, máy định vị, máy đo độ sâu, vô tuyến điện tầm xa... Loại hình khai thác bao gồm: Nghề câu khơi, rê, vây, rập và các nghề khai thác hải sản khác có chọn lọc. Tỉnh khuyến khích chuyển đổi tàu cá làm nghề lưới kéo khai thác không có hiệu quả sang các loại nghề câu, lưới rê, lồng bẫy.
Tỉnh cũng đang đẩy mạnh phát triển nuôi trồng thủy sản theo công nghệ cao với sản lượng hơn 20.000 tấn/năm. Trên địa bàn tỉnh hiện có 54 nhà máy chế biến xuất khẩu đạt tiêu chuẩn ISO, HACCP, Halal… với tổng công suất chế biến trung bình khoảng 250.000 tấn thành phẩm/năm. Kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt hơn 261 triệu USD gồm các thị trường: Trung Quốc, Hoa kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU,…
Kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành thủy sản
Chia sẻ tại hội thảo “Kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành thủy sản Bà Rịa-Vũng Tàu”, do Sở KH-CN tổ chức hôm 2/12, ông Phạm Quang Nhật, Giám đốc Sở KH-CN cho biết, triển khai thực hiện Đề án của Chính phủ về phát triển cụm liên kết ngành kinh tế biển gắn với xây dựng các trung tâm kinh tế biển mạnh, trong đó Bà Rịa-Vũng Tàu là trọng điểm phát triển cụm liên kết ngành kinh tế biển ở vùng Đông Nam Bộ mở rộng với khai thác, nuôi trồng hải sản, dịch vụ nghề cá là một trong các lĩnh vực chính trong chủ trương lớn để phát triển kinh tế biển và ven biển của tỉnh.
Thời gian qua, hoạt động đổi mới sáng tạo trong ngành thủy sản đã được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo quyết liệt, ưu tiên nguồn lực triển khai thực hiện. Đổi mới sáng tạo ứng dụng với các công nghệ tiên tiến-hiện đại trong khai thác, nuôi trồng, bảo quản, chế biến thủy sản giúp nâng cao giá trị sản phẩm thủy sản của doanh nghiệp và quan trọng hơn là bảo vệ nguồn lợi thủy hải sản cho tương lai.
Cụ thể Sở đã hỗ trợ nhiều DN ngành thủy sản xây dựng hệ thống xử lý nước thải để sản xuất sạch hơn, hoặc áp dụng các hệ thống quản lý vào sản xuất, ứng dụng các đề tài, nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm vào DN. Với chương trình hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tỉnh đã hỗ trợ hơn 300 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 100 DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, 5 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp.
Bên cạnh đó, từ năm 2020, Sở KH-CN phối hợp Cục Thủy sản, Sở NN-PTNT và các đơn vị liên quan tổ chức thường niên Cuộc thi Đổi mới sáng tạo ngành thủy sản Bà Rịa-Vũng Tàu để tìm kiếm, phát triển các giải pháp công nghệ, đổi mới sáng tạo hướng tới nâng cao giá trị, giải quyết các vấn đề của ngành thủy sản tỉnh. Nhiều giải pháp của cuộc thi đã được ứng dụng hiệu quả vào hoạt động khai thác hải sản của tỉnh như Dự án máy lọc nước biển thành nước ngọt, Dự án Ứng dụng hệ thống mini bù nhiệt cho hầm chứa đá ướp lạnh thủy sản, dự án Thiết bị xử lý dầu Diesel áp dụng cho tàu cá.…
Giải quyết đồng bộ 3 vấn đề: ngư dân-ngư nghiệp-ngư trường
Tuy nhiên ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức do suy thoái kinh tế khiến nhu cầu thủy sản thế giới giảm mạnh, ngư trường ngày càng cạn kiệt, chi phí đầu vào tăng cao khiến hiệu quả đánh bắt suy giảm, công tác bảo vệ nguồn lợi còn hạn chế. Trong khi đó, thủy sản nuôi trồng lại gặp vấn đề về con giống, dịch bệnh, chi phí đầu vào,… Trước những tác động của tình hình kinh tế thế giới, đến cuối quý II, ngành thủy sản Việt Nam phải điều chỉnh mục tiêu kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả năm 2023 từ 11 tỷ xuống còn 9 tỷ USD.
Từ góc nhìn quản lý, ông Vũ Duyên Hải, Vụ phó Vụ Khai thác Cục Thủy sản đánh giá, trong bối cảnh hiện nay, để ngành thủy sản của tỉnh phát triển bền vững phải giải quyết đồng bộ 3 vấn đề: ngư dân-ngư nghiệp-ngư trường.
Theo đó, tỉnh cần cấu trúc lại ngành theo hướng chuyển từ khai thác tài nguyên thiếu bền vững sang phát triển kinh tế thủy sản bền vững; cân bằng giữa khai thác, nuôi trồng, bảo tồn dựa trên xây dựng hệ sinh thái ngành hàng gồm có quản lý nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và cộng đồng ngư dân. Tổ chức lại hoạt động thủy sản theo chuỗi giá trị minh bạch, giao quyền cho cộng đồng ngư dân và xây dựng mô hình đồng quản lý ngư trường, cảng cá, hạ tầng nuôi trồng thủy sản, chợ cá. Đồng thời ứng dụng công nghê cao, giảm chi phí sản xuất, cắt giảm khâu trung gian.
“Bà Rịa-Vũng Tàu cần tập trung bảo vệ môi trường, hệ sinh thái đặc hữu, cửa sông, san hô, cỏ biển đang là lợi thế của tỉnh. Đồng thời điều chỉnh cơ cấu nghề nghiệp, chuyển đổi sinh kế cho cộng đồng ngư dân và xây dựng hệ thống quản lý nghề cá thông minh”, ông Vũ Duyên Hải nhấn mạnh.