Ấn tượng về sự dung dị trong thông điệp 'ngoại giao cây tre' của Tổng Bí thư

Tổng Bí thư khẳng định, hơn 90 năm qua, Việt Nam đã xây dựng nên một trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”. “Gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển”, thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam.

Đó là: Mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định, can trường trước mọi thử thách, khó khăn vì độc lập dân tộc, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đoàn kết, nhân ái, nhưng kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc. Biết nhu, biết cương; biết thời, biết thế; biết mình, biết người; biết tiến, biết thoái, “tuỳ cơ ứng biến”, “lạt mềm buộc chặt”.

Bên lề Hội nghị Ngoại giao 31, các Đại sứ đã bày tỏ cảm nghĩ về bài phát biểu sâu sắc, nhiều ý nghĩa của Tổng Bí thư.

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Trần Việt Thái cho biết, sau khi lắng nghe trực tiếp bài phát biểu của Tổng Bí thư, ông thấy đây là bài phát biểu lịch sử với những thông điệp rất sâu sắc.

Đại sứ Trần Việt Thái. Ảnh: Phạm Hải

“Ngoại giao cây tre” nội hàm mà Tổng Bí thư muốn truyền đạt tới các nhà ngoại giao, những người làm công tác đối ngoại tuy bằng lời văn dân dã nhưng dễ hiểu.

Thứ nhất, ngoại giao phải có gốc, với hàm ý ngành ngoại giao với 76 năm hình thành và phát triển không chỉ kế thừa truyền thống của nhiều thế hệ cha anh đi trước mà đằng sau đó là cả thành tựu của đất nước, dân tộc.

“Tổng Bí thư có nói một câu mà chúng tôi, những người trực tiếp làm việc ở các địa bàn nước ngoài rất phấn khởi và yên tâm. Đó là sau lưng các nhà ngoại giao luôn có toàn Đảng, toàn quân, hệ thống chính trị, toàn dân. Đấy là cái gốc”, Đại sứ khẳng định.

“Gốc tre quyện vào nhau” với hàm ý đoàn kết, các bộ ngành trong nước và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phải gắn bó, hợp tác tốt với nhau. Đây là “cái gốc” của ngoại giao.

Tổng Bí thư dùng từ “Mang chuông đi đánh nước người”, theo ông Thái, chuông có kêu to hay không thì nhờ thực lực, nhờ cái gốc ở bên trong. “Đó là hàm ý sâu sắc thứ nhất mà cá nhân tôi, với tư cách một Đại sứ đang làm việc ở nước ngoài cảm nhận được”, ông bày tỏ.

Thứ hai về thân tre có ba thông điệp rất quan trọng ứng với ngành ngoại giao mà Tổng Bí thư đã nêu ra đó là uyển chuyển, linh hoạt nhưng đặc biệt phải khiêm tốn. “Thân tre gầy guộc”, hàm ý chỉ các nhà ngoại giao khiêm tốn nhưng phải mạnh mẽ, biết bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.

“Đằng sau đó phải có sự uyển chuyển, linh hoạt tuỳ vào từng thời điểm, hoàn cảnh. Gốc tre, thân tre phải đi liền với nhau. Gốc có vững thì thân, cành mới tốt tươi, xum xuê, uyển chuyển được”, ông phân tích.

Điểm thứ ba mà thông điệp của Tổng Bí thư nói rất rõ là trong mỗi thời kỳ, hoàn cảnh lại có những nhiệm vụ riêng, và phải đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết. Trong thời bình hiện nay các nhà ngoại giao là những người tiên phong, mặc dù làm việc ở nước ngoài nhưng đằng sau đó là phục vụ lợi ích quốc gia, dân tộc, và mỗi một thời kỳ lại có một nhiệm vụ.

Hiện nay, ngoại giao không chỉ ngăn ngừa chiến tranh, xung đột, mà còn góp phần bảo vệ Tổ quốc từ xa, từ sớm, phát hiện sớm vấn đề để dự báo sớm, cảnh báo sớm những nguy cơ, thách thức và cả cơ hội. Ngoại giao phải ngày càng đa dạng, toàn diện, hiện đại.

Vị đại sứ cho biết, đặc biệt ấn tượng về sự giản dị trong cách trình bày thông điệp của Tổng Bí thư, rất dễ hiểu, đi vào lòng người, không chỉ đối với các đại biểu có mặt trực tiếp tại hội nghị mà cả những đại biểu tham dự trực tuyến tại hơn 60 điểm cầu cả nước cũng như hàng trăm điểm cầu ở nước ngoài.

Ông Trần Việt Thái cho rằng, một nhà ngoại giao, một lãnh đạo ở Trung ương, địa phương hay một cán bộ, chuyên viên, một người dân đều nghe thấy rất thấm thía.

Còn theo Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi, việc Tổng Bí thư lấy hình ảnh ngoại giao "cây tre Việt Nam" trong bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc là rất sinh động. Hình tượng đẹp của cây tre gắn bó với con người, làng quê cũng như gắn chặt với truyền thống dân tộc, đặc biệt là bản sắc nền ngoại giao Việt Nam, nền ngoại giao Hồ Chí Minh.

Đại sứ Đặng Minh Khôi. Ảnh: Phạm Hải

Tổng Bí thư nói về ngoại giao "cây tre Việt Nam" đã thể hiện bản sắc, văn hóa, cốt cách, con người, dân tộc và văn hóa Việt Nam.

"Trong bất cứ hoàn cảnh nào, tình huống nào cũng phải kiên cường vững chắc như cây tre nhưng cũng phải rất mềm mỏng linh hoạt, dĩ bất biến ứng vạn biến, phụ thuộc vào tình hình, luôn mang tinh thần khí thế tiến công. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào chúng ta cũng luôn kiên định con đường, đường lối của chúng ta. Tôi còn chú ý Tổng Bí thư có câu căn dặn với Bộ Ngoại giao đó là "Chỉ sợ chúng ta không biết, nếu đã biết thì không có sợ"", Đại sứ Đặng Minh Khôi nói.

Từ Hội nghị Ngoại giao 28, Tổng Bí thư đã nhắc tới hình ảnh cây tre và tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc lần này Tổng Bí thư đã phát triển rõ ràng hơn về hình tượng cây tre gắn chặt với ngoại giao Việt Nam.

Về quá trình thực hiện trường phái ngoại giao "cây tre Việt Nam", Đại sứ Việt Nam tại Nga lưu ý, nội dung chủ đạo là kiên cường nhưng mềm dẻo, linh hoạt và đó là cả quá trình xuyên suốt của nền ngoại giao có truyền thống rất lâu đời của Việt Nam.

Dẫn chứng về tinh thần “ngoại giao cây tre”, Đại sứ Khôi kể lại về một số cuộc đàm phán mà ông được trực tiếp tham gia, trong đó có đàm phán về lãnh thổ trên bộ với Trung Quốc. Ông kể, thời kỳ đầu cuộc đàm phán diễn ra có những lúc khó khăn, phức tạp, căng thẳng nhưng trong tình hình đó đoàn Việt Nam thể hiện thái độ rất hòa hiếu, hữu nghị.

Kết quả từ năm 1991-1999, Việt Nam đã ký với Trung Quốc hiệp ước biên giới đất liền và tiến hành cắm mốc; việc cắm mốc hoàn thành năm 2009. Từ đó đến nay có thể thấy tuyến biên giới trên bộ hơn 1.400 km tiếp giáp với Trung Quốc là một tuyến biên giới thực sự hòa bình hữu nghị, 7 tỉnh biên giới phía Bắc đã phát triển rất tốt.

Đại sứ cho rằng đây là kết quả của quá trình đàm phán kiên trì, vừa giữ vững nguyên tắc lập trường vừa mềm mỏng, linh hoạt.

Xem toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư tại đây

Trần Thường

Tổng Bí thư: Đối ngoại Việt Nam 'gốc thì vững chắc, cành thì uyển chuyển'

Phát biểu tại hội nghị Đối ngoại toàn quốc sáng 14/12, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá đây là một hội nghị "mang tính lịch sử".