Ai là người vẽ bản đồ tác chiến Xuân Lộc 1975, sau này trở thành tiến sĩ y khoa?

Xuân Lộc là một thị xã của tỉnh Long Khánh (thành phố Long Khánh, Đồng Nai hiện nay), cách Sài Gòn khoảng 80km về phía đông, án ngữ các trục giao thông quan trọng, như Quốc lộ 1A vào Sài Gòn, Quốc lộ 20 nối Sài Gòn với Đà Lạt và Quốc lộ 15 nối Sài Gòn với Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, sau những thất bại liên tiếp ở Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng và miền Đông Nam Bộ, quân địch xem Xuân Lộc là "mắt xích quan trọng", "cánh cửa thép" phía đông Sài Gòn. Địch dồn lực lượng lớn giữ Xuân Lộc, vì mất Xuân Lộc đồng nghĩa với việc Sài Gòn - Gia Định bị uy hiếp, và tuyến phòng thủ Biên Hòa - Bà Rịa - Vũng Tàu cũng lung lay.

Về phía ta, đánh giá đúng tầm quan trọng của cửa ngõ Xuân Lộc, ngày 2/4/1975, quán triệt tư tưởng chỉ đạo của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Bộ Tư lệnh Miền đã quyết định mở cuộc tiến công giải phóng Xuân Lộc, phá thế phòng ngự củng cố Sài Gòn của địch, chia cắt giao thông, cô lập Sài Gòn. 

Để chuẩn bị cho trận đánh Xuân Lộc 1975, Đàm Duy Thiên được tín nhiệm là người duy nhất vẽ bản đồ Xuân Lộc.

Vào quân đội cuối năm 1972 khi chưa học xong trung học phổ thông, chàng thanh niên trẻ Đàm Duy Thiên được bổ sung vào E266 F341 (gọi tắt là Sư đoàn Sông Lam). 

Khi vào Sư đoàn, ông được chọn làm chiến sĩ đồ bản vì có năng khiếu hội họa. 

Đến đầu năm 1974, ông cùng đồng đội tập trung cao độ cho việc huấn luyện, chuẩn bị sẵn sàng vào miền Nam chiến đấu. Đầu năm 1975, ông cùng sư đoàn lên đường hành quân vào mặt trận B2 (Đông Nam Bộ), trực tiếp tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh trong đội hình Quân đoàn 4 trên cánh quân phía đông tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định bấy giờ.

Theo báo Nhân Dân, bản đồ tác chiến Xuân Lộc đã giúp cho người chỉ huy có căn cứ theo dõi, giao nhiệm vụ cho cấp dưới, người chỉ huy cấp dưới thực hiện nhiệm vụ cụ thể và triển khai cách đánh của đơn vị mình được kịp thời chính xác.

Bộ bản đồ quyết tâm chiến đấu thể hiện được toàn bộ tầm nhìn, trí tuệ, nghệ thuật tác chiến của tập thể lãnh đạo, của người chỉ huy bộ đội ta trong chiến đấu để bảo đảm thắng lợi hoàn toàn.

Để đảm bảo bí mật và an toàn giữa bom đạn, ông Đàm Duy Thiên phải làm việc dưới hầm trú ẩn, chỉ sử dụng ánh sáng từ đèn bão hoặc đèn pin để vẽ. Mỗi ngày, ông thường xuyên lắng nghe ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo chỉ huy để cập nhật tình hình, dùng những nét chì để điều chỉnh bản đồ kịp thời, chính xác.

Chỉ hơn một tuần, người lính trinh sát chưa đầy 19 tuổi Đàm Duy Thiên đã vẽ hoàn chỉnh tấm bản đồ tác chiến Xuân Lộc. 

Sau này, chính ông Đàm Duy Thiên chia sẻ với tờ Nhân Dân: "Ở trận Xuân Lộc, khi đến địa bàn mới, được nhiều thông tin về phía địch từ các trinh sát gửi về, tôi phải cố gắng thu thập, quan sát và vận dụng trí nhớ của mình kết nối mọi dữ liệu. Lúc ấy, chỉ huy nói đến đâu phải ghi chép ngay đến đó. Ngoài ra, khi các đơn vị, bộ phận đi trinh sát báo về cũng cần nắm thông tin rồi thể hiện trên bản đồ chính xác".

Ông Đàm Duy Thiên kể, hồi bé, ông thường xuyên đau ốm phải nghỉ học, nhưng bù lại ông khéo tay, đam mê hội họa. Những năm tháng sống trong khói đạn, tận mắt nhìn đồng đội bị thương, ông ước có ngày mình làm ngành y để khám chữa bệnh cho đồng chí, đồng đội và nhân dân. Trong chiến dịch Xuân Lộc, chứng kiến nhiều đồng đội thương vong, khát khao này càng trở nên cháy bỏng.

Sau ngày thống nhất đất nước, ông Đàm Duy Thiên đi học văn hóa và sau đó thi đỗ Đại học Quân y, thực hiện ước mơ thủa nào.

Sau khi tốt nghiệp, ông trở thành bác sĩ điều trị, phẫu thuật tại Viện Quân y 103, đồng thời là giảng viên. Ông tiếp tục học lên thạc sĩ, tiến sĩ, chuyên sâu về tai biến mạch máu não, và sau này công tác tại Ban Bảo vệ sức khỏe Trung ương và Ban Tổ chức Cán bộ Trung ương Đảng cho đến khi nghỉ hưu.