Tây nguyên, vùng đất của nắng và gió, của những con người phóng khoáng, những con đường đất đỏ mà ai cũng mơ ước được đặt chân đến một lần trong đời. Nhưng mảnh đất này còn lưu lòng du khách bởi những món ăn chỉ ở đây mới trở thành đặc sản.
1. Thịt nai
Thịt nai ở vùng rừng núi nào cũng có nhưng thịt nai ở Đắk Lắk không giống những nơi khác. Thịt ít gân, mỡ trắng ngà, thậm chí còn mềm hơn cả thịt bê non.
Các cửa hàng ở Đắk Lắk, nhất là Buôn Ma Thuột, đều có thịt nai đủ món như nướng, xào lăn, nhúng giấm, lúc lắc, sườn nai rán, cháo bao tử và nai khô 7 món. Nhưng ngon nhất, đặc sắc nhất phải kể đến nai nướng, nai nhúng giấm và nai khô.
Thịt nai Tây Nguyên không cần chấm với bất cứ thứ gì nhưng ăn mềm và ngọt lịm |
Để làm món nai nướng ngon, người đầu bếp phải thái mỏng miếng thịt rồi ướp mỡ nước và gia vị, cắt thêm mấy lát gừng nướng riêng để ăn kèm. Món nai nướng không cần đồ chấm vì bản thân miếng thịt nai nướng đã đủ ngọt, đủ mềm cộng với vị gừng nóng kích thích người ăn dù chẳng cần dùng đến rượu.
Còn món nai nhúng giấm thì lại ướp với sả, nước mắm ngon, ngũ vị hương và tỏi sau khi đã thái mỏng. Ăn giống như lẩu với nước dùng pha dấm. Các loại rau ăn ghém phổ biến là xà lách xoăn, cà chua, hành tây, chuối xanh.
Đứng đầu bảng có lẽ là món nai khô. Nai khô không béo ngậy như nai nướng. Miếng nai khô dài cỡ 5cm ướp cả tiếng đồng hồ với xì dầu, sả, muối, đường, ớt mè trắng và ngũ vị hương rồi nướng trên than hoa, sau đó dùng sống dao dần cho miếng thịt mềm ra rồi mới dọn lên bàn cho khách.
2. Gỏi lá
Gỏi lá cũng là một trong những món khách du lịch nào đến Kon Tum, vùng cực bắc của Tây Nguyên, cũng được người dân nơi đây khuyến khích khách du lịch nên thử. Tên gọi như vậy là vì lá làm món gỏi có đến hơn 40 loại khác nhau, có những lá chỉ mọc trong rừng Tây Nguyên.
Gỏi lá thường được uống cùng rượu ngâm rễ đinh lăng cũng có tác dụng chữa bệnh rất tốt |
Ngồi vào mâm, người phục vụ sẽ giới thiệu đến bạn từng loại lá trong món gỏi. Đọt lá lộc vừng, sâm đất, hồng ngọc, sung, lá lốt, trâm, diếp cá, chó đẻ răng cưa, quế, thuyền đất… Mỗi loại lại có một tác dụng chữa bệnh khác nhau. Gỏi lá ăn kèm thịt heo ba chỉ, tôm rang, da heo thái mỏng trộn bột nếp rang.
Khi ăn, người dùng cuốn lá thành hình phễu rồi gắp thức ăn bỏ vào đó, gập miệng lại và chấm với nước chấm làm từ bỗng rượu dầm trứng vịt. Bạn cũng có thể ăn kèm với gia vị là muối hạt đâm ớt xanh và hành. Món ăn có vị chát, ngọt, chua của từng loại lá, có vị bùi của tôm, thịt.
3. Lẩu lá rừng
Cũng là lá nhưng lại là món lẩu. Và đừng vội cho rằng lẩu lá rừng cũng giống như lẩu có rau ở dưới xuôi. May mắn lắm bạn mới được thưởng thức món ăn này vì không có nhiều nhà hàng ở Tây Nguyên phục vụ.
Tuy gọi là lẩu nhưng thực ra nó giống món canh hơn, trải qua thời gian, đến bây giờ món lẩu lá rừng đã trở thành món đặc sản của người dân bản địa |
Xuất phát của món lẩu lá rừng là từ người Ê Đê. Để có món này người Ê Đê phải vào rừng để hái những loại lá khác nhau về nấu canh. Ngoài hơn 10 loại lá, món ăn có vài nguyên liệu nữa là tôm khô hoặc các loại thịt khác. Nhưng không vì thế mà món ăn kém ngon.
Dường như hương vị rừng đại ngàn đã thấm trong từng chiếc lá khiến món ăn có vị phóng khoáng, ngon đến lạ. Lẩu lá rừng ăn kèm với thịt heo rừng hấp sẽ khiến bạn khó mà quên được vị cay, chua, chát của món ăn lạ lẫm này.
4. Gà nướng Bản Đôn
Gà dùng cho món gà nướng Bản Đôn là những chú gà nuôi thả vườn với thức ăn là cỏ non, côn trùng và lúa rẫy. Những con gà được chọn nướng là loại mới lớn, độ hơn một kg mỗi con.
Để làm món gà nướng Bản Đôn, người đầu bếp phải rất cẩn thận trong khâu chọn gà và chế biến |
Sau khi sơ chế, gà được để nguyên con, dần cho bẹp, rồi ướp muối ớt, nước sả, thêm ít mật ong rừng. Sau đó, người ta kẹp gà vào thanh tre đưa nướng trên lửa than. Đến khi chín, gà chuyển màu vàng ươm mỡ, bóng nhẫy và thơm phức.
Đồ chấm là muối ớt hoặc muối sả được giã dập và bằm ớt xanh rừng, loại ớt thơm và giòn rất đặc trưng của Tây Nguyên.
5. Cá lăng
Nói đến Tây Nguyên chắc nhiều người biết về con sông Sêrêpốk hùng vĩ, nhưng chắc ít người biết sông Sêrêpốk có một đặc sản đó là cá lăng. Cá lăng sông Sêrêpốk có vị ngọt, béo, thơm ngon nên được nhiều thực khách rất ưa chuộng.
Cá lăng được người Tây Nguyên chế biến thành nhiều món khác nhau. Khi nướng ăn kèm với bún tạo vị béo thơm, còn quấn bánh tráng với khế, chuối, dừa, húng quế… chấm nước mắm chanh tỏi ớt thì lại thành món quấn vị đậm đà khiến ai lần đầu thưởng thức khó mà quên được.
Khi nấu với măng chua, nghệ tươi giã nhỏ thì lại thành món ngon giải nhiệt, bổ dưỡng rất hợp ăn kèm với bún.
Ngoài làm lẩu, nấu canh, người Tây Nguyên còn dùng cá lăng để làm chả, om chuối, hấp, xào tỏi hay nấu cháo, món nào cũng thơm ngon |
Không chỉ có gió và nắng, những đặc sản Tây Nguyên đều có vị núi rừng riêng biệt, ăn một lần là nhớ. Nếu bạn biết thêm món ngon nào của vùng đất kỳ thú này, hãy chia sẻ cùng mọi người nhé.
(Theo Công luận)