Thạc sĩ, bác sĩ Lê Công Định, Khoa Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, cho biết ung thư biểu mô tế bào gan là ung thư có số người mắc cao nhất ở nước ta. Nguyên nhân chủ yếu là viêm gan virus B, C và xơ gan.
Mặc dù có nhiều tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị nhưng đây vẫn là bệnh có tiên lượng xấu ở Việt Nam. Nguyên nhân chủ yếu là đa số trường hợp phát hiện bệnh khi ở giai đoạn muộn, với gần 70% bệnh nhân nhận chẩn đoán ở giai đoạn quá chỉ định phẫu thuật.
Trong khi đó, dấu hiệu nhận biết thường mơ hồ, không đặc hiệu, dễ nhầm với các bệnh khác khiến người mắc chủ quan là một trong nguyên nhân họ đến khám khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Bác sĩ Định cho biết ở giai đoạn sớm, bệnh thường không có triệu chứng đặc hiệu, chủ yếu phát hiện tình cờ hoặc chủ động tầm soát ở người có nguy cơ cao hoặc nguy cơ rất cao như viêm gan B, C.
Do đó, người có tiền sử nhiễm viêm gan virus B, C, xơ gan cần đi khám định kỳ để tăng cơ hội phát hiện sớm. Bởi điều đó có vai trò quyết định tới kết quả điều trị.
Giai đoạn tiến triển, bệnh nhân có triêu chứng lâm sàng rất đa dạng như:
- Đau bụng: Người bệnh có thể đau tức, âm ỉ mơ hồ vùng hạ sườn phải, đau chủ yếu do khối u xâm lấn vào vùng bao gan. Một sốt trường hợp có thể đau tức vùng thượng vị do khối u gan trái xâm lấn (dễ nhầm với đau do viêm dạ dày cấp).
- Tăng kích thước vòng bụng: Hiện tượng này là do có dịch trong ổ bụng. Kho đó, người bệnh thấy chu vi vòng bụng tăng lên trong khi cơ thể bị sụt cân, mệt mỏi, chán ăn.
- Phù: Thường phù 2 chân, phù tăng lên khi đi lại.
- Vàng da: Thường gặp do khối u lớn hoặc hạch to chèn ép vào đường mật gây tắc mật. Người bệnh bị vàng da, vàng củng mạc mắt tăng dần. Khi có vàng da, người bệnh thường thấy ngứa, nước tiểu sẫm màu.
- Tiêu chảy: Có thể do khối u tiết một số peptide gây tăng bài tiết đường ruột. Một số có thể gặp đại tiện phân sống, phân bạc màu đi kèm với triệu chứng vàng da, tắc mật.
- Triệu chứng của hạ đường huyết: Một số người bệnh có thể có các triệu chứng của hạ đường huyết như mệt nhiều, ngất xỉu, vã mồ hôi, chân tay lạnh
- Sốt không rõ nguyên nhân: Thường do tình trạng hoại tử bên trong khối u làm giải phóng các chất gây sốt.
- Giảm sự thèm ăn, sụt cân: Người bệnh có xu hướng chán ăn, giảm cảm giác thèm ăn, nhất là với các món ăn giàu đạm, mỡ. Người mệt mỏi, thiếu năng lượng do người bệnh chán ăn.
- Thay đổi về tâm thần kinh (hội chứng não - gan):Thường gặp trên người bệnh ung thư gan có xơ gan giai đoạn muộn. Tùy mức độ có thể có các triệu chứng như hay quên, lú lẫn, chậm chạp, khó tập trung. Trường hợp nặng hơn có thể có biểu hiện tiền hôn mê gan như bồn chồn, lo lắng, mất ngủ, người lờ đờ, chuyển động chậm chạp, rối loạn tâm thần, co giật…
Theo bác sĩ Định, nếu phát hiện sớm, người bệnh mắc ung thư gan có thể chữa khỏi. Một nghiên cứu phân tích gộp năm 2020 cho thấy với khối u nhỏ (< 2cm) tỷ lệ chữa khỏi bệnh lên tới 70%.